Stonehenge

Duizenden jaren geleden werd midzomer al gevierd. Archeologische structuren zoals Stonehenge zijn zo gebouwd dat de opkomende zon op midzomer exact op een markant punt schijnt. De eerste zonnestralen van de midzomer beschijnen de altaarsteen van Stonehedge. 

Inti Raymi en de Zonnewende op het zuidelijk halfrond

Inti Raymi, het Zonnewendefeest van de Inca’s, werd jaarlijks gevierd rond 21 juni in de oude Inca-hoofdstad Cusco, dicht bij Machu Picchu in Peru. Het feest was gewijd aan Inti, de zonnegod, die door de Inca’s werd beschouwd als de schepper van de aarde en het leven. Inti was een van de belangrijkste goden in het Inca-pantheon.

Op het zuidelijk halfrond valt 21 juni echter niet samen met midzomer, maar met de midwinter – het is de kortste dag van het jaar en markeert het begin van de terugkeer van de zon.

Voor de Inca’s was dit moment van groot spiritueel belang. Ze zagen het als het einde van het oude zonnejaar en het begin van een nieuw jaar. Daarom was Inti Raymi niet alleen een zonnewendefeest, maar ook een Nieuwjaarsviering. Het feest symboliseerde de wedergeboorte van de zon en het begin van een nieuwe landbouwcyclus.

Externsteine en de zonnewende

De Externsteine zijn een indrukwekkende rostformatie in het Teutoburgerwoud in Duitsland.  Zij vormen een van de meest mysterieuze en fascinerende natuurlijke en culturele monumenten van Midden Europa. Ze is 70 miljoen jaar oud en rosten steken tot wel 40 meter uit het landschap omhoog.

De Externsteine in het Teutoburgerwoud zijn al eeuwenlang een spirituele plek. Tijdens de zomerzonnewende valt het zonlicht precies door een opening in een van de rotsen en verlicht dan een specifieke plek in de uitgehouwen kapel. Dit wijst op een mogelijke functie als prehistorisch zonne-observatorium. Net als bij andere oude heiligdommen markeerde dit moment het begin van een nieuwe cyclus van licht, groei en leven – een natuurlijk ritueel ijkpunt.

Overige zonnewende gebruiken

De naam Litha voor dit feest is afkomstig uit de Angelsaksische kalender van Beda Venerabilis uit de zesde eeuw. Het woord betekent ‘helling’ – de zon klimt als het ware tot midzomer en daalt daarna weer af. Vele moderne heksen en heidenen gebruiken deze naam.

De Romeinen vierden rond dit moment het feest van Fors Fortuna. Zij was de godin van het geluk. Haar feest werd gevierd met wijn en bloemenkransen. Het geluk voor het komende jaar werd op die dag bepaald.