Archeon Pax et Bonum

~ 52 ~ Bij overlijden in het gasthuis krijgt de gast een nette begrafenis (veel gasthuizen hebben een kerkhof). Alle bezittingen worden dan wel eigendom van het gasthuis. De middeleeuwse ideeën over de bouw en werking van het lichaam en dus over medisch ingrijpen zijn afkomstig uit Griekse wereld. Onder andere de ideeën van Hippocrates (ca. 460-377 v.Chr.) zijn overgenomen en uitgewerkt door de Romeinen. Na de val van Rome wordt deze kennis in de kloosters bewaard en toegepast. In de Arabische wereld is deze kennis verder ontwikkeld en in de loop van de 11 e en 12 e eeuw via Spanje en Sicilië doorgedrongen in de christelijke wereld. Naar de medische inzichten van die dagen is het lichaam opgebouwd uit vier lichaamsvochten: bloed, slijm, zwarte gal en gele gal. Bij ziekte is het evenwicht tussen deze lichaamsvochten (humoren) verstoord geraakt. Rond de humoren is een complex van eigenschappen geconstrueerd dat in medische theorie is uitgewerkt en verfijnd. Iedere humor wordt geassocieerd met één van de vier elementen; water, vuur, aarde en lucht, de bouwstenen van de wereld. De vier humoren hebben ieder twee van vier kwaliteiten: koud, warm, vochtig of droog. Zo wordt koorts tot in de late middeleeuwen niet als eensymptoom,maar als eenzelfstandigeziektegezien. Er bestaat een uitvoerige theorie over de verschillende soorten koortsen en wat hen onderscheidt. De aderlating is bedoeld om de oorzaak van de koorts te bestrijden: een verstoring van de balans tussen de humoren. Ook geneesmiddelen worden gebruikt om die onbalans te herstellen. In de kloostertuin van het minderbroederklooster van Dordrecht worden medicinale kruiden geteeld. De eigenschappen van een medicijn, bijvoorbeeld een geneeskrachtige plant die ‘vochtig’ en ‘warm’ is, maken het geschikt om een ziekte te bestrijden die zich uit in verschijnselen van een overmaat aan ‘droogte’ en ‘koude’. Onderwijs In de zevende en achtste eeuw bestaan in Engeland al scholen in kloosters. Slechts een klein aantal mannen krijgt daar een opleiding tot monnik of priester. Wanneer geestelijken gaan oversteken naar het vasteland van Europa leiden zij daarvoor speciaal jongens op die hen bij het missiewerk kunnen helpen. De eerste kloosterschool in onze streken wordt in 750 in Utrecht opgericht. Zusters van het Doornikse gasthuis op ziekenbezoek. O.L. Vrouwe Kathedraal, Doornik. 14 e eeuwse miniatuur. (Bron: http://www.beitem.be/gasthuistenbunderen.html)